Czego dotyczą opłaty produktowe i opłaty depozytowe?

Co reguluje ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej?

Ustawa o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej wprowadziła do polskiego prawa ochrony środowiska, nowe instrumenty ekonomiczne, jako narzędzia stymulujące gospodarkę odpadami tj. opłaty produktowe i opłaty depozytowe. Ustawa weszła w życie 1 stycznia 2002 r.

Ustawa nałożyła na osoby wprowadzające na rynek krajowy produkty w opakowaniach oraz produkty, które wymienia ustawa, obowiązek zapewnienia odpowiednich poziomów odzysku i recyklingu odpadów, które powstały z tych opakowań i produktów.

Przedsiębiorcy, którzy nie wypełniają określonych w ustawie obowiązków i nie osiągają wymaganych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych, zobowiązani są do uiszczenia opłaty produktowej. Jej wysokość dotyczy różnicy pomiędzy wymaganym, a osiągniętym rocznym poziomem odzysku i recyklingu tych odpadów.

Środki z opłat produktowych gromadzone są w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, na oddzielnym koncie dla każdego rodzaju odpadów.

Maksymalne stawki opłaty produktowej

W ustawie zapisane zostały maksymalne stawki opłaty produktowej, podwyższane corocznie w stopniu odpowiadającym średniorocznemu wskaźnikowi cen towarów i usług ogółem, przyjętemu w ustawie budżetowej za rok poprzedni. Jednocześnie upoważniono Radę Ministrów do ustalenia w drodze rozporządzenia szczegółowych stawek opłat produktowych dla poszczególnych produktów, kierując się ich uciążliwością dla środowiska i kosztami ich zagospodarowania. Określa je rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 października 2003 r. w sprawie stawek opłat produktowych

Jak egzekwowana jest wpłata opłaty produktowej?

Ustawa przewiduje stosowanie do opłat produktowych przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

W razie stwierdzenia, że przedsiębiorca lub organizacja nie dokonała wpłaty należnej opłaty produktowej, marszałek województwa w drodze decyzji określa wysokość należnej opłaty wraz z odsetkami. W przypadku nie wykonania decyzji, marszałek ustala, również w drodze decyzji dodatkową opłatę, w wysokości odpowiadającej 50% nie wpłaconej opłaty produktowej.

Obowiązek wpłacenia opłaty produktowej przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powinna nastąpić wpłata.

Czego dotyczą opłaty?

Opłata produktowa jest opłatą o charakterze sankcyjnym. Jeżeli przedsiębiorcy wywiążą się z nakładanych przez ustawę obowiązków, do funduszy ochrony środowiska nie wpłynie ani jedna dodatkowa złotówka. Natomiast, oznaczać to będzie, że przemysł we własnym zakresie potrafi rozwiązywać problemy stwarzane przez odpady opakowaniowe i poużytkowe.

Opłatą produktową objęte zostały wszystkie produkty i opakowania wymienione w załącznikach poza akumulatorami ołowiowymi (kwasowymi). Te bowiem zostały objęte opłatą depozytową. Zobowiązano sprzedawcę detalicznego do przyjmowania zużytego akumulatora ołowiowego (kwasowego) przy sprzedaży nowego. W przypadku nie przekazania przez kupującego zużytego akumulato


ra, sprzedawca zobowiązany został do pobrania opłaty depozytowej w wysokości 30 zł za sztukę. Sprzedawca, który pobrał opłatę depozytową, jest obowiązany w terminie 30 dni od daty sprzedaży akumulatora, przyjąć zużyty akumulator i zwrócić opłatę depozytową potwierdzając to na fakturze VAT lub na paragonie fiskalnym. Kupujący będzie miał możliwość zwrotu zużytego akumulatora w ciągu 45 dni, w punkcie zbiórki zorganizowanym przez przedsiębiorcę w przypadku, gdy sprzedawca detaliczny zaprzestanie swojej działalności.

Przedsiębiorca wprowadzający na rynek akumulatory ołowiowe ma obowiązek dołączenia do produktu informacji o warunkach i trybie zwrotu zużytego akumulatora oraz o własnych punktach systemu zbiórki tego odpadu. Ponadto przedsiębiorca wprowadzający na rynek akumulatory ołowiowe jest zobowiązany do odebrania ich na własny koszt z innych miejsc niż punkty sprzedaży detalicznej i przekazania ich do recyklingu.

Jeżeli ustawa przyniesie pożądane efekty, należy oczekiwać, że lista produktów objętych tą ustawą będzie stopniowo poszerzana. Ustawa nie przewiduje ulg lub zwolnień preferujących sprzedaż określonych produktów uciążliwych dla środowiska. Dano jedynie możliwość dodania do poziomu odzysku masy opakowań wielokrotnego użytku, użytych powtórnie, masy opon zregenerowanych w kraju, a także masy olejów bazowych pochodzących z regeneracji krajowych olejów odpadowych, zużytych do wytworzenia wprowadzanych na rynek krajowy olejów smarowych. Te ostatnie będzie można uwzględnić także przy obliczaniu osiągniętego poziomu recyklingu. Jednak, aby dodać masę olejów bazowych do poziomu odzysku i recyklingu przedsiębiorca będzie musiał spełnić określone warunki. W tym celu wydane zostało rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 listopada 2001 r. w sprawie szczegółowych warunków, jakie musi spełnić przedsiębiorca produkujący w kraju oleje smarowe z udziałem wytworzonych w kraju olejów bazowych pochodzących z regeneracji, w celu włączenia ich do rzeczywiście uzyskanego poziomu recyklingu.

Jakie dodatkowe obowiązki nałożono na przedsiębiorców?

Zadaniem powyższej ustawy było stworzenie systemu właściwego zagospodarowywania odpadów poużytkowych, w sposób jak najbardziej przejrzysty i możliwy do wprowadzenia w życie, ponadto starano się uniknąć rozwiązań powodujących ponoszenie zbyt dużych kosztów przez przedsiębiorców. W związku z powyższym do minimum ograniczono sprawozdawczość, jaką będą zobowiązani prowadzić przedsiębiorcy lub działająca w ich imieniu organizacja, a także organy administracji publicznej.

Przedsiębiorcy rozpoczynający działalność zobowiązani zostali do zgłoszenia tego faktu marszałkowi województwa właściwemu ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania przedsiębiorcy w ciągu 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności. Za dzień rozpoczęcia działalności uważa się datę pierwszej sprzedaży lub datę powstania pierwszego długu celnego, dla produktów w opakowaniach lub produktów wymienionych w załączniku do ustawy.

Ponadto przedsiębiorcy wprowadzający na rynek produkty uciążliwe dla środowiska lub produkty w opakowaniach, wymienionych w ustawie są zobowiązani do składania rocznych sprawozdań i samodzielnego obliczania, i wpłacania opłaty produktowej na odrębny rachunek bankowy, właściwego ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania urzędu marszałkowskiego. Wzór określa rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej.

Przedsiębiorcę i organizację zobowiązano także do prowadzenia dodatkowej, pozaksięgowej ewidencji umożliwiającej ustalenie uzyskanych poziomów odzysku i recyklingu i obliczenie opłaty produktowej. Przedsiębiorca i organizacja są obowiązani do przechowywania powyższej ewidencji przez okres pięciu lat, licząc do końca roku kalendarzowego, którego dotyczą.

Nadzór nad wykonaniem przepisów ustawy powierzono inspekcji ochrony środowiska, natomiast w zakresie wykonywania przez sprzedawców detalicznych i przedsiębiorców obowiązków wynikających z przepisów dotyczących opłaty depozytowej, inspekcji handlowej.

Na co są przeznaczane środki z opłat?

Pieniądze z opłat przeznaczane są w 70% gminom (związkom gmin) na finansowanie działań w zakresie w zakresie odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych oraz edukację ekologiczną dotyczącą selektywnej zbiórki i recyklingu odpadów opakowaniowych. Pozostałą część środków pochodzących z opłaty produktowej Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przeznacza (w formie dotacjidziałalności i pożyczek) na finansowanie działań przedsiębiorców związanych z odzyskiem i recyklingiem odpadów opakowaniowych i poużytkowych oraz edukację ekologiczną, dotyczącą selektywnej zbiórki i recyklingu odpadów opakowaniowych i poużytkowych.

W celu uregulowania zasad gospodarowania środkami pochodzącymi z opłat produktowych zapisano w ustawie odrębny rozdział szczegółowo regulujący sposób postępowania ze środkami pochodzącymi z opłat od poszczególnych produktów i opakowań wymienionych w ustawie. Środki te są kierowane na odrębne subkonta utworzone w Narodowym Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Z kolei NFOŚiGW może je wydatkować wyłącznie na cele zapisane w ustawie, w szczególności na działania z zakresu odzysku i recyklingu, ale także na szeroko rozumianą edukację ekologiczną.

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej (Dz. U. 2001 r., Nr 63, poz. 639, ze zm.);
  • Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 października 2003 r. w sprawie stawek opłat produktowych (Dz. U. 2003 r., Nr 180, poz.1768);
  • Rozporządzenie Ministra Środowiska w sprawie wzoru rocznego sprawozdania o wysokości należnej opłaty produktowej (Dz. U. 2003 r., Nr 220, poz. 2189);
  • Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 listopada 2001r. w sprawie szczegółowych warunków, jakie musi spełnić przedsiębiorca produkujący w kraju oleje smarowe z udziałem wytworzonych w kraju olejów bazowych pochodzących z regenera(Dz..U. 2001 r., Nr 131, poz.1475)

Źródło: www.mos.gov.pl


A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika