Nowe zasady waloryzacji

Rada Ministrów planuje wprowadzenie nowych zasad waloryzacji rent i emerytur

Dotychczasowy stan problemu zasad waloryzacji emerytur i rent
Zasady waloryzacji emerytur i rent uregulowane sa obecnie w ustawie z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszy Ubezpieczen Spolecznych (Dz. U. Nr 162 poz. 1118 z pózn.zm.) w art. 88 i n. W latach 1995 -1998 wskaźnik realnego wzrostu emerytur ustalany był corocznie w ustawie budżetowej, a w 1999 roku miał być nie niższy niż 15% realnego wzrostu płac.

Od 2000 roku przy ustalaniu wskaźnika waloryzacji, przyjęto, że wzrost nominalny przeciętnej emerytury i renty w danym roku nie może być niższy niż założony w ustawie budżetowej wskaźnik inflacji powiekszony o 20% założonego realnego wzrostu wynagrodzeń. W ostatnich latach wysokość planowanej inflacji i zmiana wynagrodzeń były planowane w ustawie budżetowej i odbiegały od faktycznego wykonania, powodując efekt tzw. oscylacji. W rezultacie w latach 1999 i 2001 wskaźnik waloryzacji był wysoki i prowadził do wysokiego realnego wzrostu świadczeń, a w latach 1998 i 2000 - wzrost wypłacanych świadczeń był niższy niż inflacja.

Generalnie rzecz ujmując mamy obecnie do czynienia ze skomplikowanym mechanizmem waloryzacji, który oparty jest o planowany wskaźnik inflacji. W przypadku zaniżenia wskaźnika inflacji, oznacza to mniejszy wzrost świadczeń i może prowadzić do konieczności wypłaty wyrównań oraz wyższego wskaźnika waloryzacji w roku nastepnym. Wskaźnik ten w niektórych latach jest wysoki, w innych niski. W 2002 roku wskaźnik waloryzacji jest bardzo niski i wynosi 100,5%. Stwierdzono zatem, że ze wzgledu na niski wskaźnik waloryzacji w 2002 roku, małe będą tzw. skutki przechodzace, czyli efekt zmian wysokości świadczeń w roku 2002, mający wpływ na wysokość przeciętnego świadczenia w 2003 r.

Projekt zmian zasad waloryzacji emerytur i rent w 2003 roku.

Porady prawne

Podstawowe założenia, jakie powinny spełniać nowe zasady waloryzacji to przede wszystkim bezpieczeństwo i stabilność corocznej waloryzacji świadczeń, a także przejrzystość i zrozumialość stosowanych reguł.

Podstawową zmianą jest oparcie waloryzacji o wskaźniki faktyczne, nie o planowane. Ogranicza to planowanie do okresu co najwyżej półrocznego - ze względu na czas przygotowania ustawy budżetowej.

Wskaźnik będzie zatem wartością statystyczną, a więc niezależną od nacisków politycznych. Wyeliminowano sposób kształtowania wskaźnika w oparciu o założenia ustawy budżetowej. Te posunięcia pociągają za sobą ograniczenie możliwości popełnienia błędów - wysokość wskaźnika jest znana już pod koniec roku. Wyeliminowano także instytucję 'oscylatora' waloryzacji świadczeń. Wyeliminowano także wspomniane wyżej "skutki przechodzace" i inne efekty zwiazanych z przyjmowaniem przeciętnego świadczenia, jako bazy do waloryzacji.

Kolejna znacząca zmiana to przesuniecie terminu waloryzacji z 1 czerwca na 1 marca.

Szczegółowe założenia projektu waloryzacji od 2003 roku są zatem następujące:

  • waloryzacja ma być prowadzona ex post w oparciu o wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku,
  • waloryzacja ma być także przeprowadzana od marca,
  • wskaźnik waloryzacji ma być prowadzony na poziomie gwarantujacym pewien wzrost świadczeń emerytalno-rentowych, uwzględniający co najmniej 20% wzrostu realnych wynagrodzeń,
  • kwota bazowa będzie ustalana w oparciu o przeciętne wynagrodzenie w roku poprzedzającym termin waloryzacji,
  • zakłada się także odejście od obliczania wskaźnika waloryzacji w oparciu wzrost średniego świadczenia. Wskaźnik waloryzacji indywidualnego świadczenia emerytalnego i rentowego wynikać będzie z danych GUS dotyczacych inflacji i wzrostu wynagrodzeń za poprzedni rok.

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika