Ubezpieczenie OC z tytułu wypadku komunikacyjnego – za co odpowiada ubezpieczyciel

17.1.2017

Ubezpieczenie posiadaczy pojazdów komunikacyjnych od odpowiedzialności cywilnej tzw. OC jest ubezpieczeniem obowiązkowym. Założeniem obowiązku posiadania ubezpieczenia tzw. OC komunikacyjnego jest zapewnienie poszkodowanemu ochrony w przypadku gdy posiadacz pojazdu sam nie dysponuje środkami pieniężnymi na pokrycie szkody spowodowanej wypadkiem komunikacyjnym. W tej sytuacji poszkodowany może dochodzić swoich roszczeń bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń, a właściciel, w przypadku spowodowania kolizji jest zwolniony z obowiązku wypłaty odszkodowania osobom poszkodowanym.

Istnieją przypadki, w których zakład nie odpowiada za szkodę wyrządzoną przez posiadacza pojazdu. I tak Ubezpieczyciel nie ponosi odpowiedzialności za szkody

1) polegające na uszkodzeniu lub utracie mienia, wyrządzone przez kierującego właścicielowi pojazdu;

2) w przewożonych za opłatą ładunkach, przesyłkach lub bagażu;

3) polegające na utracie gotówki, biżuterii, papierów wartościowych, wszelkiego rodzaju dokumentów oraz zbiorów filatelistycznych, numizmatycznych i podobnych;

4) polegające na zanieczyszczeniu lub skażeniu środowiska.

Poszkodowany w wypadku komunikacyjnym, może dochodzić od ubezpieczyciela następujących roszczeń:

odszkodowania z tytułu poniesionych kosztów np. na naprawę pojazdu, holowanie, pojazd zastępczy
zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę,
w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, zwrotu wszelkich kosztów wynikłych z wypadku np. kosztów związanych z leczeniem, rehabilitacją, dietą, opieką, dostosowaniem mieszkania do nowych potrzeb, a w przypadku utraty możliwości wykonywania dotychczasowego zawodu przygotowania do wykonywania nowego zawodu
renty uzupełniającej, stanowiącej wyrównanie różnicy w dochodach osiąganych przez poszkodowanego przed wypadkiem w stosunku do dochodów uzyskiwanych przez niego po wypadku,
renty tymczasowej, jeżeli w chwili żądania nie da się ustalić jednoznacznie konsekwencji dla poszkodowanego, a istnieje wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia zmian w jego zdrowiu zw. z wypadkiem, które mają wpływ na wysokość renty,
jednorazowego odszkodowania, zamiast renty lub jej części, w sytuacji gdy poszkodowany stał się inwalidą, a przyznanie jednorazowego odszkodowania ułatwi mu wykonywanie nowego zawodu. W tym przypadku poszkodowany traci prawo do renty uzupełniającej,
zwrotu utraconych zarobków z powodu braku możliwości wykonywania pracy zarobkowej przez określony czas, nie dotyczy to więc przypadku utraty możliwości zarobkowania w ogóle.

Ponadto w przypadku gdy w wyniku wypadku komunikacyjnego poszkodowany poniósł śmierć, osoba najbliższa, członek rodziny może dochodzić od Ubezpieczyciela:

zwrotu koszty leczenia i pogrzebu
renty alimentacyjnej, jeżeli na zmarłym ciążył obowiązek alimentacyjny, można żądać renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego.
renty dla osób bliskich, względem których zmarły nie miał obowiązku alimentacyjnego, a pomimo tego dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania, W tej sytuacji musi zostać to uzasadnione szczególnymi okolicznościami uzasadnionymi zasadami współżycia społecznego
odszkodowania jeżeli wskutek śmierci poszkodowanego nastąpiło znaczne pogorszenie sytuacji życiowej jego najbliższych,
zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, które jest świadczeniem jednorazowym, pieniężnym i mającym stanowić sposób złagodzenia cierpień fizycznych i psychicznych najbliższych członków rodziny zmarłego na skutek wypadku poszkodowanego

To jednak czy Ubezpieczyciel zobowiązany jest do wypłaty odpowiednich świadczeń z tytułu umowy OC uzależnione jest od wystąpienia związku przyczynowo-skutkowego. Należy zatem wykazać, że dana osoba odpowiada za spowodowanie wypadku oraz że szkoda powstała w wyniku tego wypadku. Pamiętać bowiem należy, że zgodnie z art. 361 Kodeksu cywilnego zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Ocena, czy skutek jest normalny, powinna być oparta na całokształcie okoliczności sprawy oraz wynikać z doświadczenia życiowego i zasad wiedzy naukowej, a czasem specjalnej.

Nadto wysokość odszkodowania nie powinna przewyższać wyrządzonej szkody. Zasadę tę wyraża art. 824 k.c. Suma pieniężna wypłacona przez zakład ubezpieczeń z tytułu ubezpieczenia nie może być wyższa od poniesionej szkody. W tym zakresie to na poszkodowanym spoczywa ciężar dowodu wysokości powstałej szkody. Obliguje to do przedstawienia wszelkiej dokumentacji zw. z poniesionymi kosztami spowodowanymi wypadkiem. Wyłącznie w przypadku zadośćuczynienia poszkodowany nie jest zobowiązany do przedstawienia dokumentacji wydatków. Świadczenie to ma zrekompensować powstałą krzywdę, cierpienie poszkodowanego. Zatem na jego wysokość mają wpływ takie okoliczności jak rodzaj doznanych przez poszkodowanego obrażeń i rozmiar związanych z nimi cierpień fizycznych i psychicznych, ich nasilenie i czas trwania, nieodwracalność następstw wypadku, kalectwo i jego stopień, oszpecenie, rodzaj wykonywanej pracy, szanse na przyszłość, wiek poszkodowanego, poczucie nieprzydatności społecznej, bezradność życiową, konieczność korzystania ze wsparcia bliskich oraz inne czynniki podobnej natury. Zadośćuczynienie powinno spełniać funkcję kompensacyjną.

Urszula Borowicz

Komentarze